St.Willibrordus in Vierakker

de mooiste kerk van Gelderland

De kerk

Het best bewaarde authentieke interieur

Midden in de prachtige natuur van het landgoed Suideras ligt de Vierakkerse St. Willibrorduskerk. Deze kerk wordt behalve om haar schitterende ligging geroemd om haar interieur. De kerk werd gebouwd in 1870. Op een enkele verfraaiing na is er sindsdien weinig veranderd. Het is niet voor niets dat gezegd wordt dat de St.Willibrordus "het best bewaarde authenthieke interieur van een dorpskerk uit die tijd" heeft. Dit prachtige compliment staat te lezen in een waarderapport van Stichting Kerkelijk Kunstbezit. Als u wilt weten hoe een 19e eeuwse neogotische kerk er uit heeft gezien, dan moet u echt naar Vierakker komen! U kunt alvast een (virtueel) kijkje nemen door op de link onderaan deze pagina te klikken.

Hoe komt het dat de moderne beeldenstorm en witkalkerij van de jaren zestig van de vorige eeuw aan deze kerk voorbijgingen? Dit is te danken aan het voortvarende optreden van de kleindochter van de stichter van de kerk, mevrouw M.J.A. van Nispen tot Sevenaer-Ruijs de Beerenbrouck. Zij stak hier persoonlijk een stokje voor. De toenmalige pastoor had de potten witte verf al laten aanrukken en was begonnen aan een zijkapel. Mevrouw van Nispen, trouw kerkbezoekster, ontdekte dit gelukkig snel. Zij wist de pastoor te overtuigen direct te stoppen door, zo gaat het verhaal, met haar wandelstok op tafel te slaan! Zo is dit juweel van een kerkinterieur in originele staat gebleven.

Het interieur is weelderig en kleurrijk. Er is een veelheid aan beelden, altaren, een triomfkruis, glas-in-lood ramen, muurschilderingen en vloertegels. Zij vertellen, ieder op een eigen manier, het goddelijk verhaal. Je zou kunnen zeggen dat elke vierkante centimeter is gebruikt om de gelovige op de grootsheid van het geloof te wijzen.

Een mooi voorbeeld zijn de vloertegels. In de zijpaden ziet u afbeeldingen van verschillende dieren. Deze dieren staan symbool voor de zeven hoofdzonden: hoogmoed (adelaar), onkuisheid (kikker), onmatigheid (zwijn), traagheid (slak), gramschap (egel), hebzucht (vos), nijd (wolf). Dat de hoofdzonden nu juist in de vloertegels te vinden zijn, is niet voor niets. Door over de tegels te lopen, vertrappen de gelovigen hun zonden. De gelovige moet immers streven naar het hogere. Dit hogere is prachtig verbeeld in de acht kroonluchters. Op deze kroonluchters staan de acht zaligheden te lezen. 

Een ander sprekend voorbeeld zijn de dwaze en wijze maagden. U kent het verhaal vast wel. Deze maagden verwijzen naar de parabel (Mattheus 25, 1-13) waarin het verhaal wordt verteld van de bruidegom die opgewacht werd door 10 maagden. Vijf ervan waren wijs, zij hadden naast hun olielampjes ook een reservevoorraad olie meegenomen. De vijf andere maagden waren dwaas. Zij vergaten reserve olie mee te nemen. Toen tijdens het lange wachten de olie op raakte moesten zij op zoek gaan naar extra olie. Tijdens hun afwezigheid kwam de bruidegom (eindelijk) aan en ging iedereen de bruiloftzaal binnen. De deur werd op slot gedaan. Toen de dwaze maagden terugkwamen met olie stonden zij voor een gesloten deur. Deze parabel van de dwaze en wijze maagden wil de gelovige eraan herinneren om steeds gereed te zijn voor de onverwachte komst van de Heer.

De glas-in-lood ramen zijn van een bijzondere kwaliteit. De warme kleuren zijn opvallend, net als de levendige afbeeldingen van ook hier verhalen uit de bijbel.Een lust voor het oog.

Het voert te ver om op deze website álles over het interieur van onze prachtige en bijzondere kerk te vertellen. Wij raden u van harte aan om zelf te komen kijken. U zult niet teleurgesteld worden, dat verzekeren wij u.

Nog enkele aardige weetjes.

De kerk is in 1870 gesticht door Alexander Baron van der Heijden van Doornenburg. De stichter woonde met zijn echtgenote Thérèse Baronesse von Motzfeldt in het tegenover de kerk gelegen landhuis Suideras. In die tijd kerkte men nog in Baak, zo'n 5 km. van Vierakker. Een hele opgave in die tijd, waarin veelal dagelijks naar de kerk werd gegaan, de fiets nog maar voor een enkeling beschikbaar was en de auto nog moest worden uitgevonden.

De architect van de kerk was H.J. Wennekers. Hij werd geadviseerd door de Utrechtse deken G.W. van Heukelum. Deken Heukelum was de grote initiator van het St. Bernulphusgilde, ook wel genoemd de ‘Utrechtse School’.
Onze kerk wordt wel gezien als het eerste voorbeeld van deze Utrechtse School.

Aan de bouw werd door veel plaatselijke handwerklieden meegewerkt. Vooral de timmerman Bernard Helmink, de metselaar Joseph Willems en de smid B. Wesseling, die veel sierijzerwerk maakte moeten genoemd worden.

De kerk is in de jaren 2000 tot 2009 geheel gerestaureerd. In de jaren 1988 en 1989 was een eerste begin gemaakt met het vernieuwen van de daken en de goten. Een volgende deelrestauratie was de restauratie van het Elberink orgel in 1994.
Tussen 2000 en 2009 werden de buitenkant van de kerk, de glas-in-lood ramen, het volledige interieur en de lange gang naar de pastorie onder handen genomen. Uitgangspunt van deze restauratie is geweest om zoveel mogelijk het oude te bewaren. Alles van 1870 (de bouw van de kerk) werd "heilig" verklaard. Dit uitgangspunt heeft de architect en uitvoerenden soms grote hoofdbrekens gekost.
Het eindresultaat is verbluffend.
De met veel zorg en enthousiasme uitgevoerde restauratie is in 2004 bekroond met een belangrijke Europese restauratieprijs, de Bernhard Remmersprijs. Deze prijs, ook wel de "Oscar" binnen de monumentenzorg genoemd, wordt elke twee jaar uitgereikt aan opmerkelijke prestaties in de monumentenzorg.

In 2009 werd de kerk met een grote meerderheid van stemmen (maar liefst 51% van de stemmers stemden voor), door luisteraars van de NCRV verkozen tot de "mooiste kerk van Gelderland”.